Od południa zbliża się pociąg towarowy na Weichseldeich wzdłuż stacji kolejowej Lisewo (Liessau). Po lewej była fabryka cukru do 1913 roku. W tym samym roku tama i wraz z nią mała linia kolejowa zostały nieco przesunięte.

http://wikimapia.org/25726474/pl/Obszar-dawnej-cukrowni

Ciekawe opracowanie terenowe:
http://750mm.pl/index.php?topic=3847.0

https://dawnytczew.pl/forum/viewtopic.php?t=1208

Umowa między Westpreußische Kleinbahnen-Aktiengesellschaft Berlin
a Zuckerfabrik Praust AG na dzierżawę powierzchni magazynowych w Liessau ( Marienburg).
Umowa nie istnieje, tylko plan budowy (skala 1: 1000).
Wydrukowano „warunki wynajmu powierzchni magazynowych”, każdy z pieczęcią i podpisami cukrowni. Z datą stycznia 1925 r. Format: 33 x 20 cm.

https://dawnytczew.pl/forum/viewtopic.php?t=1208&fbclid=IwAR2Qxufxihj-DOq4smMmm4siSZgtSVGUFTeQ11VsQn-VbybH-v4rYXtDMy8

——————
Praust https://praust.wordpress.com/2018/06/01/feldbahn-kleinbahn-praust/
————

GDAŃSK „Most nad kolejką wąskotorową na  kanale Umflut”.

Dokumenty budowy mostu dla kolejki wąskotorowej.

Zezwolenie Zachodnio-Pruskiego Kleinbahnen-Aktiengesellschaft Berlin dla firmy budowlanej Bruno Fey w Gdańsku,  „tymczasowe przejście przez tory kolejowe na dworcu
gdańskim z mostem transportowym bez toru”.
Datowany na Berlin, 8 kwietnia 1913
(podpisany „Griebel” dla Zachodniego Pruskiego Kleinenbahnen AG)
i Danzig, 2 kwietnia 1913 (podpisany przez Bruno Fey).
Zakres: 3 strony maszynopisu (33 x 19,7 cm).

Połączony: rozkładany plan terenu (33 x 40,3 cm)
„Most transportowy nad kolejką wąskotorową na nowym kanale Umflut”.

3.09.1927…Bruno Fey

Bruno Fey
Przedsiębiorstwo budowlane
Gdańsk, Reitbahn nr. 7.
Piła parowa Kl. Walddorf
Telefon nr. 28685 i nr. 28273
Wykonuje…
Budowę domów mieszkalnych, kamienic, urządzeń przemysłowych, roboty podziemne, kanalizacje wszelkiego rodzaju. Wykonywanie w betonie żelaznym, kafary parowe i robaty studzienne. Taksa wartościowa i ogniowa.

http://www.olszynka-walddorf.cba.pl/Gazeta%20Gdanska/gazeta%20gdanska.html

Opływ Motławy,śluza kamienna, po lewej stronie w środku Olszynka i w zabudowania tartaku Brunona Fey przy ul. Olszyńskiej

Opływ Motławy most dawnej kolejki wąskotorowej

http://www.olszynka-walddorf.cba.pl/Oplyw/oplyw%20motlawy.html

Opływ Motławy (Mottlau Umfluter)

http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?p=147982

http://www.gdanskstrefa.com/oplyw-motlawy-takiego/

http://www.olszynka-walddorf.cba.pl/Oplyw/oplyw%20motlawy.html

Gdańsk Wąskotorowy – nieistniejąca wąskotorowa stacja kolejowa na Dolnym Mieście w Gdańsku, funkcjonująca w latach 1905-1974.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Gda%C5%84sk_W%C4%85skotorowy

http://dlibra.bibliotekaelblaska.pl/dlibra/docmetadata?id=7821

https://www.bazakolejowa.pl/index.php?dzial=stacje&id=4845&okno=start

Jak znikał teren zalewowy w rejonach dworca:

http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?t=1567&postdays=0&postorder=asc&start=30

Gdańsk. Ulica Reduta Dzik. Dawniej: Bastion Ochs< Wół>

W latach 1627–1628 powstały bastiony Gniady Koń (Braun Ross), Jednorożec (Eichhorn), Lew (Löwe) i Wół (Ochs). Równocześnie z budową bastionów prowadzono zapewne budowę fosy, tzw. płaszcza (czyli zewnętrznego wału położonego przed fosą na całej jej długości) oraz fosy zewnętrznej. Budowa/ rozbiórka 1628 – 1907/11

https://pl.wikipedia.org/wiki/Gda%C5%84sk_W%C4%85skotorowy

https://pl.wikipedia.org/wiki/Gda%C5%84ska_Kolej_Dojazdowa

https://www.bazakolejowa.pl/index.php?dzial=stacje&id=4845&okno=start

Zebrane materiały z rejonu BRAMY ŻUŁAWSKIEJ.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Brama_%C5%BBu%C5%82awska

Przebudowa mostu nad kanałem na Rudnie, 1927

https://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=RUDNO

http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?t=6023

http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?p=143968

http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?p=117137

!!! http://forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?t=1567&postdays=0&postorder=asc&start=45

http://www.forum.dawnygdansk.pl/viewtopic.php?t=5689&postdays=0&postorder=asc&start=0

https://fotopolska.eu/Linia_kolejowa__Gdansk_Waskotorowy_-_Giemlice_Stacja_kolejowa_Gd

===================

Z strony
https://kfp.pl/40-lat-temu-stanela-gdanska-waskotorowka

Czas zaciera ostatnie ślady po gdańskiej wąskotorówce. Z niemal 300-kilometrowej sieci wąskich torów, po lewej stronie Wisły pozostało kilkanaście metrów szyn wtopionych w asfalt, przecinających na Wyspie Sobieszewskiej ulicę Świbnieńską.
– Nikt już ich nie ukradnie. Przetrwają do czasu remontu nawierzchni – mówią mieszkańcy Przegaliny wskazując na zły stan drogi łączącej ich osadę ze Świbnem.
Niedawno mogli obserwować, jak wraz budową nowego, zwodzonego mostu nad przegalińską śluzą i remontem dojazdów znikają tory w asfalcie na ul. Akwenowej, po których kolejka wjeżdżała na Wyspę. Przy śluzach miała przystanek. W Świbnie czekał na nią prom kolejowy, łączący przystanki Lewy i Prawy Brzeg Wisły.
W czasach swojej świetności dojeżdżała i dopływała ze stacji Gdańsk Wąskotorowy do Malborka. Odbudowana ze zniszczeń wojennych, renesans przeżywała w latach 50. ubiegłego wieku. Pierwsze oznaki kryzysu pojawiły się w roku 1955, wraz z likwidacją 50-letniej przeprawy promowej przez Przekop Wisły. Kolejka traciła klientów na rzecz rozwijającego się transportu drogowego. Szybszego i tańszego. – Pociągiem podróżowało się do Gdańska ponad godzinę. Rowerem można było dojechać szybciej.
Autobus pokonywał ten dystans w 20 minut – wspomina schyłkowy okres wąskotorówki mieszkaniec Cedr Małych. – Pytany o pozostałości po przystanku i torowisku uśmiecha się kręcąc przecząco głową. – Nic już tutaj nie ma. Kolejka kursowała wzdłuż drogi warszawskiej. Przystawała na chwilkę i jechała dalej. Może w Koszwałach są jeszcze jakieś ślady. Tam była stacja węzłowa – dodaje.
Lewobrzeżna Gdańska Kolej Dojazdowa przestała jeździć 31 grudnia 1973 r. Zwijała się od strony Świbna i Giemlic w kierunku Koszwał. Jako ostatnie przejeżdżały tędy składy złożone z lokomotywy spalinowej Lyd1 i wózków kłonicowych, na które pracownicy sekcji drogowych gdańskiej DOKP załadowywali zdemontowane tory. A czego nie pozbierali, to padło łupem szabrowników. – Być może nie taki musiał być ten koniec, ale do dziś kolejka pewnie też by nie dotrwała. Prawie wszystkie odcinki lewobrzeżnej GKD przebiegały wzdłuż szos. Wraz z rozwojem motoryzacji i poprawą nawierzchni dróg istnienie wąskotorówki było coraz bardziej zagrożone. Jej koniec przypieczętował tragiczny wypadek, który wydarzył się 17 sierpnia 1973 r. w Przejazdowie. Zderzenie pociągu z autobusem słupskiego MPK na przejeździe kolejowym pociągnęło za sobą śmierć czterech osób. Wielu pasażerów jelcza zostało kalekami – przypomina dramatyczne wydarzenia Roman Witkowski, prezes Stowarzyszenia Hobbystów Kolejowych, autor wydanej przed czterema laty książki pt. „Koleje wąskotorowe na Żuławach”.

Likwidacja stacji Gdańsk Wąskotorowy, wzniesionej przez Zachodniopruską Spółkę Małych Kolei w 1905 r., trwała blisko dwa lata. W końcu 1975 r. po zabudowaniach i torach usytuowanych wzdłuż dzisiejszej ul. Zawodników nie było już śladu.
– Rozjazdy prowadzące do parowozowni i budynku dworcowego zaczynały się kilkadziesiąt metrów za rzeczką – wspomina mieszkaniec Olszynki napotkany przez nas u wylotu „ulicy” Wąskotorowej, nad brzegiem Opływu Motławy.

Przed wojną kolejka wjeżdżała na stację po moście zwodzonym, wysadzonym w 1945 r. przez wycofujące się z miasta wojska niemieckie. W 1948 r. stanął w tym miejscu drogowy Most Kapuściany. – Kolejka nigdy po nim nie jeździła. Wąskie tory biegły tym sąsiednim mostkiem, osadzonym nieco niżej, na którym teraz opiera się rura ciepłownicza. Leży na oryginalnych podkładach kolejowych – wskazuje na pozostałości po wąskotorówce nasz rozmówca.
Ulicą Wąskotorową, prowadzącą wzdłuż ogródków działkowych, dojdziemy do dawnej stacji towarowej Piaski Gdańskie. Tutaj wąskie tory krzyżowały się z linią normalnotorową. W miejscu przeładunku towarów z dużych do małych pociągów zachował się popadający w ruinę budynek dawnej nastawni (ul. Zawodzie 26b).
Odnajdziemy tu m.in. pozostałości rampy, fundamenty semafora, przyczółek mostku usytuowany nad kanałem od strony Przejazdowa, a także fragmenty szyn oraz betonowe podkłady wkomponowane w ogrodzenia okolicznych gospodarstw i działek ogrodniczych.
– Jesienią i zimą więcej było pociągów towarowych z okopowizną i węglem, wiosną i latem dominowały składy pasażerskie. W okresie powojennym te drugie składały się zazwyczaj z dwóch wagonów serii 3Aw.
Kiedy na czele znajdował się parowóz, często jechał za nim jeszcze wagon brankard – przypomina historię GKD Roman Witkowski.
Do 1914 r. ze stacji Gdańsk Wąskotorowy (Danzig Kleinbahnhof ) w dni robocze wyruszało 10 pociągów pasażerskich.
W niedziele i święta było ich 14. W czasach II wojny światowej kursowało nawet 18 składów dziennie, a w rekordowym 1954 r.
– 22 pociągi w dni powszednie i 24 w niedziele i święta.
– Do roku 1958 jeździły tzw. pociągi teatralne.
Wyruszały ze stacji Gdańsk Wąskotorowy około północy, umożliwiając mieszkańcom wsi i miasteczek powiatu gdańskiego powrót z potańcówki lub teatru.
W 1954 r. lewobrzeżna GKD przewiozła rekordową liczbę 500 tys. pasażerów.
Likwidacja promu kursującego między Lewym i Prawym Brzegiem Wisły (10 grudnia 1955 r. – przyp. red.) sprawiła, że w następnych latach wielkości przewozów zmniejszyły się kilkakrotnie. Pewien renesans kolejki nastąpił w 1965 r., po wprowadzeniu wagonów motorowych.
Przy tej okazji warto wspomnieć, że dwuosiowe spalinówki Mw63 budowane były w warsztatach Gdańskiej Kolei Dojazdowej w Lisewie.
Lewobrzeżna GKD przewoziła wówczas jeszcze ok. 120 tys. pasażerów rocznie.
Po wejściu na trasę okrężną PKS, w 1972 r. liczba ta spadła do 80 tys. Przewozy towarowe w schyłkowym okresie kolejki kształtowały się na poziomie 60 tys. ton rocznie
– przypomina Roman Witkowski.
Na widok zdjęć wykonanych przez Zbigniewa Kosycarza w 1962 r. na stacji Gdańsk Wąskotorowy, pochodzący z grodu Neptuna mieszkaniec Hamburga zasypuje nas lawiną ciekawostek.
– Fotografie przedstawiają maszynę Ty1-1098.
Zakończyła pracę 7 kwietnia 1966 r. Parowóz wybudowała 1903 r. firma Henschel, której fabryki zlokalizowane były w Kassel. Maszyna służyła kolejce od początku jej powstania
– w GKD przepracowała ponad 60 lat.
Rekordzistą pod tym względem był bliźniaczy parowóz Ty1-1097, który w 1968 r. przeszedł w ręce operatorów kolejki kętrzyńskiej.
Z inwentarza został wykreślony 10 stycznia 1972 r. Miał wówczas 69 lat – wspomina Roman Witkowski.